Hòa nhạc game đang ngày càng phổ biến, với những cái tên nổi bật như Elden Ring Symphonic Adventure, FFVII Rebirth Orchestra World Tour. Giờ đây, Sony cũng tham gia xu hướng này với PlayStation: The Concert. Không chỉ đơn thuần là âm nhạc, những buổi biểu diễn này còn là “bữa tiệc” giải trí với màn hình khổng lồ và các mặt hàng ăn theo.
-
Fallout: Mô hình LEGO Mr. Handy cực kỳ ấn tượng với khả năng cử động
-
Warframe: Hé lộ mọi thông tin về Cyte-09 - Chiến binh bí ẩn tiếp theo
Thường được tổ chức trong các nhà thi đấu lớn, những buổi biểu diễn này không chỉ đơn thuần là âm nhạc, mà còn là một “bữa tiệc” giải trí đầy sắc màu với màn hình chiếu khổng lồ và các mặt hàng ăn theo để khán giả “cháy” hết mình.
Impact4Music, dự án âm nhạc vì cộng đồng của Liên hợp quốc, vừa tổ chức buổi hòa nhạc từ thiện “Diversity in Harmony” (Sự đa dạng trong hòa âm) tại Golden Hall, Wiener Musikverein, Áo. Sự kiện này, được dàn dựng như một “bữa tiệc âm nhạc” đầy nghệ thuật với sự tham gia của Dàn nhạc Giao hưởng Đại học Vienna, dưới nhạc trưởng Vijay Upadhyaya.
Musikverein, nơi chứng kiến hơn 150 năm lịch sử và văn hóa, từng là sân khấu ra mắt Bản giao hưởng số 9 của Beethoven và Concerto cho vĩ cầm của Tchaikovsky. Giờ đây, nó lại vang lên những giai điệu của trò chơi điện tử. Điều này có thể khiến nhiều người bất ngờ, nhưng Upadhyaya tin rằng trò chơi điện tử là công cụ quan trọng để thúc đẩy nền văn hóa phát triển.
“Chúng ta đang đứng trước ngưỡng cửa của một kỷ nguyên mới với trò chơi điện tử và âm nhạc phim ảnh”, Upadhyaya chia sẻ tại Musikverein. “Đó là một hình thức nghệ thuật mới. Chúng ta có thể quay lại với Mozart, nhưng chúng ta đang sáng tạo gì ngày hôm nay để tương xứng với tiêu chuẩn đó? Chúng ta phải có thứ gì đó mới mẻ.”
Suy nghĩ này không phải mới đối với Upadhyaya. Ông đã dành một thập kỷ tại Liên minh Châu Âu để phát triển các hội thảo về “phát triển khán giả, xây dựng khán giả, số hóa và kết nối với thương mại” nhằm giúp các nghệ sĩ chuẩn bị cho cuộc khủng hoảng nghệ thuật hiện nay. “Tôi đã suy nghĩ trong 15 năm qua về cách chuyển đổi từ mô hình cổ điển sang những hướng đi mới để nghệ thuật có thể tồn tại.
Genshin Concert: Giao hưởng của thế giới ảo và thực
Sức mạnh kết nối của âm nhạc
Dường như sức sống của âm nhạc nằm ở khả năng kết nối con người. Và “bữa tiệc âm nhạc” này được mở màn bằng bản “Genshin Impact Main Theme”. Trong căn phòng lộng lẫy với vàng và đèn chùm pha lê, bản nhạc ngắn này vượt ra khỏi giới hạn của menu đăng nhập Genshin Impact và chạm đến những tầm cao mới. Khi dàn nhạc vang lên, hòa quyện với tiếng sáo và đàn hạc trong những nốt nhạc mở đầu quen thuộc, nó mang đến một thông điệp ý nghĩa. Một phút rưỡi tiếp theo đại diện cho hàng triệu người hâm mộ, hàng nghìn công việc – và giờ đây, nhờ những chương trình như Impact4Music, vô số người kém may mắn đã được hỗ trợ.
Âm nhạc – Nền tảng của HoYoverse
Không thể phủ nhận rằng âm nhạc đóng vai trò vô cùng quan trọng đối với HoYoverse. Studio âm nhạc nội bộ HoYo-MiX đã góp phần tích cực vào việc phát triển các IP của hãng kể từ khi thành lập vào năm 2014. Hiện nay, HoYo-MiX có 2 triệu người nghe hàng tháng trên Spotify. Sau buổi hòa nhạc, tôi đã chia sẻ với Wenyi Jin, chủ tịch phụ trách phát hành và vận hành toàn cầu của HoYoverse, về câu nói đùa của người hâm mộ rằng HoYoverse là một công ty âm nhạc làm game để quảng bá âm nhạc của họ, chứ không phải ngược lại. “Chúng tôi cảm thấy vinh dự với câu nói đùa đó”, cô trả lời. “Âm nhạc được tôn vinh trong mọi nền văn hóa. Nó có thể gợi lên cả hình ảnh và cảm xúc bất kể chúng ta nói ngôn ngữ nào. Đó là lý do tại sao chúng tôi coi sản xuất âm nhạc là một phần quan trọng trong quá trình phát triển game.”
Sự đa dạng trong hòa hợp
Sau màn chuyển tiếp mượt mà sang ‘Scorching Outpost’ và ‘Village Surrounded by Green’, rõ ràng chương trình này không chỉ là tập hợp những bản nhạc hay nhất của HoYo-MiX, mà còn là những bản nhạc phục vụ cho chủ đề của buổi hòa nhạc: ‘Sự đa dạng trong hòa hợp’. Việc mở màn buổi hòa nhạc Genshin Impact với những giai điệu lấy cảm hứng từ Dar al-Islam của Sumeru cho thấy thông điệp mà HoYoverse muốn truyền tải. Khả năng mang âm nhạc thế giới lên sân khấu thế giới chỉ có thể thực hiện được nhờ nguồn cảm hứng phong phú từ chính trò chơi. Và trong Golden Hall, đó là một niềm tự hào.
Tranh cãi về văn hóa trong Genshin Impact
Trong cuộc trò chuyện về sự đa dạng văn hóa trong Genshin Impact, Jin, đại diện của Hoyoverse, khẳng định: “Chúng tôi muốn tạo ra một thế giới giả tưởng hoàn toàn hư cấu, không phải thế giới thực”. Theo cô, những nét tương đồng về văn hóa chỉ là “tham khảo”, mang đến “những gợi ý hoặc sự tương đồng với thế giới thực”. Thay vì “chỉ đơn giản là điều chỉnh và thích nghi”, tất cả “tài liệu tham khảo và cảm hứng từ thế giới thực đều được giải cấu trúc và tái tạo”.
Mặc dù Genshin Impact không phải là thế giới của chúng ta, nhưng lời giải thích của Jin vẫn gây tranh cãi. Như Upadhyaya đã nói: “Nó không ám chỉ. Nó trực tiếp sử dụng văn hóa.”
Nói cách khác, Genshin Impact không chỉ “tham khảo” mà còn “vay mượn” trực tiếp các yếu tố văn hóa từ thế giới thực, gây ra tranh cãi về việc tôn trọng và xử lý các nền văn hóa khác nhau.
Giao thoa văn hóa trên sân khấu Golden Hall
Từ tiếng đàn sitar của Alokesh Chandra đến âm thanh du dương của đàn harmonica thủy tinh do Christa Schönfeldinger thể hiện, sự đa dạng trên sân khấu Golden Hall là không thể phủ nhận. Đặc biệt, trong bản nhạc “Natlan Main Theme”, dàn hợp xướng 200 người của Dàn nhạc Giao hưởng Đại học Vienna đã cất lên những giai điệu Swahili đầy mạnh mẽ. Giọng nam trung của Steven Ralph vang vọng trong không gian lịch sử này, mang đến một màn trình diễn đầy cảm xúc.
Mặc dù các nhạc cụ truyền thống của dàn nhạc châu Âu vẫn giữ vai trò quan trọng trong mỗi tác phẩm, nhưng chúng cũng là “bệ phóng” cho các nghệ sĩ độc tấu tỏa sáng. Mỗi nhạc cụ dân tộc đều được tôn vinh, bất kể chương trình đưa chúng ta đến vùng đất nào. Nhạc trưởng Upadhyaya ví von điều này giống như Con đường Tơ lụa, khi chúng ta đi qua Trung Quốc, Hungary, Iran, Thổ Nhĩ Kỳ, Ấn Độ và nhiều quốc gia khác.
Âm nhạc – Cầu nối văn hóa
“Trò chơi điện tử này đã kết nối mọi người lại với nhau”, ông thốt lên. “Trong thời điểm này, chúng ta nên nói gì về Gaza, về Ukraine? Tôi không biết phải nói gì. Tôi không có giải pháp nào cả. Nhưng chúng ta có thể xây dựng những cây cầu kết nối. Chúng tôi có những người Nga và người Ukraine chơi nhạc cùng nhau, và họ nói: ‘Hãy để chúng tôi tập trung vào văn hóa và những gì chúng tôi đang làm trong dự án này.'” Con đường Tơ lụa này không phải là con đường thương mại, mà là con đường văn hóa – và theo Upadhyaya, nó vẫn còn một chặng đường dài phía trước. “Tôi nghĩ điều này có tiềm năng lớn ở Anh”, ông nói. “Nơi đó có tất cả những cộng đồng này theo một cách lớn hơn nhiều so với Vienna hay Paris.”
Vì sao Genshin Concert lại chọn Vienna?
Tại sao Genshin Concert lại được tổ chức ở Vienna? Bên cạnh danh tiếng là thủ đô âm nhạc cổ điển, câu trả lời vẫn còn là một ẩn số cho đến khi chương trình đến phần Mondstadt.
Dù bạn là game thủ kỳ cựu hay mới gia nhập, chắc hẳn đều quen thuộc với Mondstadt, thành phố mang đậm phong cách Bavaria với những con phố và ngọn đồi mang hơi thở của vùng Rhineland-Palatinate của Đức. Điều này cho thấy Genshin Impact không chỉ mang dấu ấn của đội ngũ phát triển Trung Quốc, mà còn chịu ảnh hưởng sâu sắc từ văn hóa Đức. Có thể nói, buổi hòa nhạc tại Vienna chính là sự “trở về” của Genshin Impact.
Trải nghiệm âm thanh đỉnh cao
Buổi biểu diễn cũng thể hiện rõ sự chịu chơi của HoYoverse. Họ không làm bất cứ điều gì một cách nửa vời. Âm thanh trong Golden Hall không chỉ hay, mà còn tác động trực tiếp đến cảm xúc người nghe. “Nhiều người đã cố gắng sao chép nó nhưng không bao giờ làm được”, Upadhyaya cười nói. Những rung động vang lên trong không gian hình hộp của hội trường lan tỏa qua lòng bàn chân, len lỏi vào lồng ngực và vút lên cổ họng bạn. Nó đủ để khiến những người hoài nghi nhất về việc “game là nghệ thuật” phải sửng sốt. Chúng tôi được yêu cầu không vỗ tay cho đến khi kết thúc mỗi phần, và sự căng thẳng trong không khí là rõ ràng. Thỉnh thoảng, một tràng pháo tay vỡ òa, như thể khán giả không thể kiềm chế cảm xúc của mình.
Khán giả đa dạng
Có thể bạn nghĩ rằng khán giả của buổi hòa nhạc Genshin Impact sẽ là những fan cuồng nhiệt của game gacha: những chàng trai trẻ mướt mồ hôi, thiếu ngủ hoặc những cosplayer ồn ào, hiếu động. Nhưng sự thật hoàn toàn ngược lại. Những người cao tuổi ngồi kề vai với nhân viên văn phòng lịch sự và học sinh trong trang phục bình thường. Chỉ có một số ít cosplayer ở hàng ghế đầu, tạo điểm nhấn cho buổi diễn.
Đối với Upadhyaya, buổi hòa nhạc này có tiềm năng “thu hút nhiều người trẻ đến với những không gian âm nhạc mà họ chưa từng trải nghiệm trước đây” và đó chính là thành công. Đây cũng là cơ hội để âm nhạc cổ điển tiếp cận đối tượng khán giả mới trong bối cảnh khủng hoảng kinh tế toàn cầu.
“Âm nhạc và nghệ thuật sẽ có tác động xã hội lớn hơn là tác động âm nhạc trong tương lai”, ông dự đoán. “Chơi những bản nhạc cổ điển sẽ không tạo ra nhiều việc làm trong tương lai. Nhưng điều này (buổi hòa nhạc) lại có thể.”
Sức hút của âm nhạc game
Upadhyaya, một nhà nghiên cứu về âm nhạc game, cho rằng sự phổ biến của các buổi hòa nhạc âm nhạc game bắt nguồn từ khả năng khơi gợi cảm xúc của âm nhạc, đặc biệt là đối với những thế hệ lớn lên cùng trò chơi điện tử. Ông so sánh điều này với ảnh hưởng của Bollywood đối với tuổi thơ của mình, nhưng ngay cả phim ảnh cũng không thể sánh bằng trò chơi điện tử “vì bạn không xem phim và nghe nhạc hàng trăm lần. Nhưng nếu bạn chơi một trò chơi trong hai mươi giờ, bạn sẽ nghe đi nghe lại nhạc nền nhiều lần.”
Tôi cũng đã trải nghiệm điều này trong buổi biểu diễn “Gallant Challenge”, nhạc nền chiến đấu của Liyue trong Genshin Impact. Tiếng đàn Guzheng của Yü Gong, Pipa của Lin Jiajin và Dizi của Veronika Vitazkova đã thổi hồn vào bản nhạc, khiến nó không còn chỉ là phần nền nữa. Âm nhạc đã đưa tôi trở về thời điểm Liyue ra mắt trong game vào tháng 3/2020, và những kỷ niệm về lần phong tỏa đầu tiên vì COVID-19 ở Vương quốc Anh, một thế giới hoàn toàn khác biệt so với Teyvat, Vienna và Trung Quốc.
Vijay Upadhyaya: Vị nhạc trưởng tài năng và đầy sức hút
Vijay Upadhyaya phá vỡ mọi định kiến về hình ảnh nhạc trưởng truyền thống. Với vẻ ngoài lịch lãm, phong trần và đầy cuốn hút, ông như thỏi nam châm thu hút mọi ánh nhìn từ khán giả và dàn nhạc. Gọi ông là “nhạc trưởng” thôi là chưa đủ. Trong buổi hòa nhạc này, ông vừa là nhạc trưởng, vừa là người dẫn chương trình, vừa là người truyền cảm hứng cho đội ngũ nhạc công tài năng xung quanh mình. Ông khuyến khích họ đứng dậy và tận hưởng những tràng pháo tay tán thưởng, đồng thời khéo léo xử lý mọi sự cố bằng sự hài hước và duyên dáng. “Sảnh trông giống như một chuyến tàu ở Ấn Độ vậy”, ông dí dỏm khi các nhạc công lúng túng di chuyển trên sân khấu gỗ của Golden Hall.
Sau đó, Tổng giám đốc Văn phòng Liên hợp quốc tại Vienna, Ghada Waly, đã lên sân khấu và ca ngợi sức mạnh của âm nhạc trong việc xóa bỏ rào cản ngôn ngữ. “Vijay Upadhyaya là hiện thân của lý tưởng này”, Waly khẳng định.
Mặc dù không có thông tin chi tiết về các hoạt động từ thiện của Genshin Impact trong năm nay, nhưng đại diện HoYoverse đã giới thiệu một số sáng kiến khác thuộc chương trình Genshin4Good được triển khai trong năm 2024.
Nổi bật trong số đó là sự hợp tác với Discovery Channel nhằm “nâng cao nhận thức về việc bảo vệ các môi trường sống tự nhiên mong manh” và “quyên góp doanh thu từ việc bán hàng hóa đặc biệt cho Cool Earth để bảo tồn rừng nhiệt đới”. HoYoverse cũng phối hợp với Thủy cung S.E.A của Singapore để “kết hợp các yếu tố từ khu vực dưới nước Fontaine trong Genshin Impact với kỳ quan biển thực tế, khuyến khích du khách khám phá đa dạng sinh học biển và tìm hiểu về bảo tồn đại dương”.
Dự án từ thiện “Diversity in Harmony” của Impact4Music, với buổi hòa nhạc nhằm gây quỹ cho các hoạt động bảo vệ rừng nhiệt đới và hỗ trợ giáo dục âm nhạc cho trẻ em có hoàn cảnh khó khăn, đặt ra một câu hỏi đạo đức khó cho Genshin Impact.
Liệu một người bản địa có quan tâm đến việc Genshin Impact thiếu sự đại diện cho nhân vật da màu khi họ nhận được khoản tài trợ để bảo vệ khu rừng mà cuộc sống của họ phụ thuộc? Liệu một đứa trẻ yêu âm nhạc đến từ gia đình nghèo có bận tâm đến vấn đề này khi được cung cấp miễn phí khóa học âm nhạc? Câu trả lời có vẻ hiển nhiên, nhưng vẫn đáng suy ngẫm.
Thực tế cho thấy doanh số banner của các nhân vật da màu thường thấp. Điều này cho thấy HoYoverse có thể đang ưu tiên lợi nhuận hơn là sự đại diện đa dạng trong game. Họ sẵn sàng hy sinh yếu tố đại diện để tối đa hóa lợi nhuận và thực hiện các hoạt động từ thiện ý nghĩa.
Trong một thế giới lý tưởng, lợi nhuận và giá trị nhân văn nên song hành cùng nhau. Tuy nhiên, có lẽ sự hoàn hảo đó vẫn nằm ngoài tầm với của HoYoverse.
Dù gặt hái thành công vang dội về mặt tài chính, HoYoverse vẫn có thể làm được nhiều hơn thế. Mặc dù những người tham gia dự án Impact4Music đều có tham vọng thay đổi thế giới, nhưng đây vẫn chỉ là một dự án nhỏ lẻ, dễ bị lãng quên. Upadhyaya, một trong những người tham gia dự án, đồng tình: “Công ty này cần tự tin rằng họ đang tạo ra nghệ thuật mới. Nó giống như một hoạt động bên lề.”
Wenyi, đại diện của HoYoverse, cam kết sẽ tiếp tục những sáng kiến như Impact4Music trong năm 2025. Hy vọng rằng chúng sẽ trở thành một phần quan trọng hơn của thương hiệu. Theo Upadhyaya, thách thức đối với một công ty lớn như HoYoverse là phải kết nối tất cả các bộ phận với một tư tưởng chung, nhưng ông tin rằng “không có bộ phận nào không nhìn thấy lợi ích của việc làm điều gì đó như thế này.”
Nói cách khác, bên cạnh việc tạo ra những trò chơi ăn khách, HoYoverse cũng nên chú trọng hơn đến trách nhiệm của mình với nghệ thuật và cộng đồng.
Buổi hòa nhạc Genshin Impact tại Vienna khép lại với màn trình diễn encore “Genshin Impact Main Theme” đầy ấn tượng. Khán giả bước ra khỏi Musikverein, hòa mình vào không khí se lạnh của Innere Stadt. Với những người ngoài cuộc, có lẽ họ vừa trải qua hai giờ thưởng thức âm nhạc của Vivaldi hay Strauss. Nhiều người nán lại quảng trường, chưa muốn rời xa dáng vẻ Hy Lạp cổ kính của Musikverein. Đối với nhiều người, đây là lần đầu tiên họ đến với một buổi hòa nhạc cổ điển; nhờ Impact4Music và Vijay Upadhyaya, rất có thể đây sẽ không phải là lần cuối.